Getintel of gekriebel in je benen dat alleen maar ophoudt als je je benen continu blijft bewegen: dat is het ‘rusteloze benen syndroom’. Het klinkt misschien niet als een typisch zwangerschapskwaaltje, maar toch heeft 1 op de 4 zwangere vrouwen last van rusteloze benen.
Het rusteloze benen syndroom is een onbedwingbare neiging om je benen te bewegen. Je voelt een vervelend, tintelend, brandend of jeukend gevoel, vaak in de kuiten, wat alleen ophoudt als je je benen beweegt. Zodra je stopt met bewegen, komt dat nare gevoel weer terug. En als je probeert je benen bewust niet te bewegen, wordt het vervelende gevoel alleen maar erger, totdat je uiteindelijk toch weer gaat bewegen. In sommige gevallen maakt je benen uit zichzelf oncontroleerbare, schoppende bewegingen.
Naar schatting heeft 5 tot 10 procent van de bevolking last van rusteloze benen. Maar uit Italiaans onderzoek onder 600 zwangere vrouwen bleek dat het percentage tijdens een zwangerschap veel hoger ligt: op ruim 26 procent.
Rusteloze benen krijg je vaak op het moment dat je benen in een rusthouding zijn, bijvoorbeeld als je ’s avonds op de bank zit, of tijdens een lange autorit, maar het treedt vooral op als je in bed ligt. Soms is het gevoel zo erg dat je er niet door kunt slapen. Ook kun je midden in de nacht wakker worden van een zwaar of kriebelig gevoel in je benen.
Tijdens een zwangerschap kan het rusteloze benen syndroom zich al in het eerste trimester ontwikkelen, maar de symptomen zijn meestal het ergst tijdens het derde trimester, rond de 7-8 maanden. Zodra je bevallen bent, ben je waarschijnlijk direct van je rusteloze benen af. Bij sommige vrouwen is dat niet meteen het geval en verdwijnt het binnen een maand na de bevalling.
Kriebels, jeuk of een vervelend gevoel in je benen.
Een oncontroleerbare dwang om je benen te bewegen.
Als je beweegt, verdwijnt het vervelende gevoel vrijwel meteen.
Het treedt vooral op als je in bed ligt of langere tijd
De meeste mensen voelen het irritante gevoel in hun onderbenen, maar je kunt het ook in je bovenbenen, voeten, armen of handen krijgen.
Wat de oorzaak is van het rusteloze benen syndroom, is niet bekend. Er wordt nog steeds onderzoek naar gedaan. Wel is duidelijk dat erfelijkheid een rol speelt: als je vader of moeder er last van had, is de kans groter dat jij het ook krijgt. Slaaptekort kan ook een oorzaak zijn. Ook kan het een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen.
Waarom het probleem vaak bij zwangere vrouwen optreedt, is ook niet bekend. Men denkt dat het te maken heeft met veranderingen in de bloedsomloop, in je hormonen, of door ijzertekort. Bij vrouwen die al last hadden van rusteloze benen voordat ze zwanger waren, kan dat tijdens de zwangerschap nog erger worden.
Rusteloze benen zijn een onschuldig (maar frustrerend) kwaaltje. Het gevolg kan wel zijn dat je door die rusteloze benen erg slecht slaapt, en misschien zelfs oververmoeid raakt. Ook de nachtrust van je partner kan eronder lijden.
Soms worden rusteloze benen verward met kramp in de kuiten, wat ook een zwangerschapskwaaltje is. Het verschil is dat bij kramp een spier zich heel pijnlijk samentrekt. Bij rusteloze benen verdwijnt het vervelende gevoel als je je benen beweegt, terwijl ’t bij kramp geen pretje is om je been te bewegen. Heel vervelend en je kunt je rotschrikken als je zo wakker wordt. Je moet je kuit dan juist proberen te strekken door je tenen naar je toe te trekken. Je kunt kramp voorkomen door de bloedsomloop te stimuleren en magnesiumtabletten te slikken voor je naar bed gaat. Dit laatste uiteraard eerst met je huisarts overleggen.
Er is geen eenduidige behandeling tegen het rusteloze benen syndroom. Wel heb ik een aantal do’s en don’ts op een rijtje gezet om rusteloze benen te voorkomen of te verminderen. Deze tips werken niet voor iedereen, maar zijn het proberen waard:
Cafeïne kan rusteloze benen verergeren. Drink dus even geen koffie of andere cafeïne houdende dranken als thee en cola.
Het kan helpen om gedurende de dag en voordat je in bed stapt even wat rek- en strekoefeningen te doen, bijvoorbeeld:
Ga luchtfietsen: lig met je rug op de grond en doe je benen in de lucht. Maak een fietsbeweging in de lucht, probeer dit een paar minuten vol te houden.