Een schimmelnagel is een schimmelinfectie van één of meerder nagels van de voeten (en/of handen). Men spreekt ook wel van “kalknagels”. Het is een ontsierende aandoening, die soms een beetje pijnlijk is, maar waar eigenlijk wel mee valt te leven. De medische term voor een schimmelnagel is onychomycose. Hoewel het kalknagel probleem pas echt grote vormen ging aannemen toen de mensheid overging op het dragen van schoeisel, zijn kalknagels een probleem van alle tijden en van alle volkeren. Tot op de dag van vandaag weten echter maar weinig mensen dat die kalknagels bijna altijd het gevolg zijn van een schimmelinfectie. “Kalknagels” zijn dus vaak schimmelnagels. In Nederland lijdt naar schatting 2 tot 13% van de bevolking aan schimmelnagel(s). Mannen en vrouwen lopen ongeveer een gelijk risico op het krijgen van schimmelnagels. De kans op een infectie wordt groter naarmate men ouder wordt. Bij kinderen komt het nog vrij zelden voor, maar van de mensen tussen 40 en 60 jaar lijdt 15 tot 20% aan een schimmelinfectie van de nagel(s). Vaak zijn de teennagels de klos, maar schimmels weten ook de nagels van de handen te vinden.
Hoe ontstaat een schimmelnagel
Iemand met een gezonde huid en gezonde nagels, heeft meestal een prima afweer
tegen schimmels. Schimmelinfecties ontstaan vooral in slecht groeiende nagels,
in vochtige nagels en in beschadigde nagels. Onder die omstandigheden nemen de
“sporen” van schimmels hun kans waar om zich verder te verspreiden. De sporen
van schimmels houden zich overal in onze omgeving op en je komt er dus ook
gemakkelijk mee in contact. Vooral gemeenschappelijke douches van kleedkamers,
zwembaden, sporthallen en sauna’s zijn berucht. Wanneer je daar op blote voeten
rondloopt, kom je bijna onvermijdelijk in contact met schimmelsporen. Als je vervolgens
je voeten onvoldoende afdroogt, in kunststof sokken en knellende schoenen
glijdt en bovendien overmatig transpireert, is de kiem voor een
schimmelinfectie gelegd. Vervolgens ben je zelf weer een bron voor nieuwe
infecties. Iemand met een schimmelinfectie kan namelijk miljoenen sporen
verspreiden, die heel lang besmettelijk blijven.
Hoe ziet een schimmelnagel eruit
Als één nagel wit of geel verkleurt, dan is dat meestal een alarmsignaal.
Waarschijnlijk is er dan een schimmel actief. Als de infectie erger wordt en
dus dieper in de nagel doordringt, verandert de kleur in geelbruin. De nagel is
verdikt, hobbelig en brokkelig en laat soms geheel of gedeeltelijk los. Een
schimmelinfectie kan zowel aan de nagels van de voeten, als die van de handen
optreden. De aandoening op de voeten begint echter bijna altijd bij de grote
teen. Als er geen behandeling plaatsvindt, gaat de schimmel verder op avontuur
en worden ook de andere teennagels geel en aangetast. Vaak is er tegelijkertijd
sprake van “zwemmerseczeem”: een term die eigenlijk het verkeerde suggereert.
Bij zwemmerseczeem is er namelijk sprake van een schimmel, die pijnlijke
kloofjes tussen de tenen veroorzaakt.
Hoe wordt een schimmelnagel vastgesteld
Meestal zijn de afwijkingen bij een schimmelnagel zo kenmerkend dat de diagnose
met het blote oog zou kunnen worden gesteld. Deze afwijkingen zijn soms
misleidend voor de diagnose. De nagelafwijkingen kunnen namelijk ook passen in
het kader van diverse chronische niet besmettelijke huidziekten of een eczeem.
De “kroon” op de diagnose “schimmelnagel” is het aantonen van de schimmel via
een kweek. Hiertoe knipt je arts een kleine hoeveelheid nagelmateriaal af en
stuurt deze vervolgens op naar het laboratorium. De uitslag van een nagelkweek
is echter pas na enkele weken bekend.
Minimaal 2 weken vóórdat een nagelkweek bij je wordt ingezet, is het van belang
om het gebruik van alle inwendige en uitwendige anti-schimmelmiddelen te
staken. Wanneer je dit niet doet, bestaat er een verhoogde kans dat de kweek
een onterechte negatieve uitslag zal opleveren.
Hoe wordt een schimmelnagel behandeld
Omdat een schimmelinfectie van de nagel erg diep in de nagel kan zitten, is het
vaak nodig om de schimmel behalve van buitenaf ook van binnenuit aan te pakken.
Inwendige middelen
Er bestaan een aantal antischimmelmiddelen die de schimmels in de nagel kunnen
bestrijden. Deze middelen dien je in een kuur periode te gebruiken. Een
behandelkuur duurt minimaal zo’n 3 maanden. In hardnekkige gevallen kan een
behandeling tot zelfs 6 maanden duren vóórdat een bevredigend resultaat wordt
bereikt. Voorbeelden zijn Trisporal (itraconazol), Lamisil (terbinafine) en
Diflucan (fluconazol). Deze medicatie is erg belastend voor de lever en nieren.
Bij mensen met bepaalde aandoeningen of verminderde weerstand, zal de huisarts
deze medicatie niet voorschrijven.
Uitwendige middelen
Tot nu toe bestaat er geen uitwendig middel die met zekerheid de schimmelnagel kan genezen. Doordat
een schimmelnagel vaak samen optreedt met een voetschimmel, wordt deze laatste
tegelijkertijd mee behandeld met een crème of spray.
Mijn advies is om HFL Solution Spray te gebruiken in combinatie met Dadi’Oil. Hier heb ik zelf erg goede ervaringen mee. De spray is uniek omdat deze niet alleen via de nagelplaat werkt, maar ook via de huid. De HFL Solution Spray werkt nog effectiever in combinatie met de verzorgende nagelolie Dadi’Oil. Wat veel mensen niet weten, is dat alleen de nagel inspuiten met deze spray niet genoeg is.
Het is ook belangrijk om de schoenen die je veel draagt een keer in de week te behandelen en in te spuiten met de HFL Solution Spray.
Daarnaast is het belangrijk al je
schoenen eerst met schoonmaakazijn schoon te maken van binnen en daarna met een met een schimmeldodend middel wekelijks te behandelen. De sporen van
de schimmel blijven er namelijk in achter.
Was je sokken, panty’s, kousen, beddengoed en je gebuikte handdoeken en washandjes minimaal op 60°C. Op een lagere temperatuur zal de schimmel niet dood gaan.
Als je
deze sporen niet uitwist, zou je jezelf keer op keer opnieuw besmetten en daar
kan geen behandeling tegenop.
Laserbehandeling
Laserbehandeling tegen schimmelnagels berust op selectieve verhitting van de
nagelplaat, waardoor schimmels gedood worden. Alle tien (vinger- of teennagels)
worden tegelijkertijd tijdens dezelfde sessie behandeld, ook al zijn niet alle
nagels zichtbaar aangedaan. Omdat nagels langzaam groeien, zie je het effect
van de behandeling pas na 3 tot 6 maanden. Meestal zijn er 1 tot 3
laserbehandelingen nodig om de nagelplaat te genezen. Ondanks de optredende
hitte van de laserstralen, is de behandeling goed te verdragen.
Pedicure
De pedicure kan door te frezen de verdikking van de nagel beperken en met een
goede verzorging van de nagelwal uitbreiding van schimmels op de huid en
ingroeien van de nagel voorkomen.
Wat kun je zelf tegen een schimmelnagel doen
Het is een misverstand om te denken dat schimmelinfecties ontstaan door een
gebrek aan hygiëne. Schimmelinfecties ontstaan door een combinatie van
verschillende factoren. Hieronder een aantal maatregelen om schimmelnagels te
helpen voorkomen:
Zorg dat je je voeten altijd zorgvuldig afdroogt. Eventuele sporen vinden
vooral de ruimten tussen de tenen een prettige plek om te vertoeven.
Draag bij voorkeur geen nylons, kunststof sokken en kunststof schoenen. Er
ontstaat dan een broeierig klimaat rondom je voeten en dat is erg bevorderlijk
voor schimmelgroei.
Je sokken, panty’s of kousen dagelijks verschonen.
Wissel dagelijks je schoenen zodat ze goed kunnen drogen. Vergeet niet dat je schoenen 24 uur nodig hebben om je transpiratie vocht kwijt te raken.
Maak je gebruikte schoenen schoon met schoonmaakazijn aan de binnenkant. Dit bijvoorbeeld m.b.v. een stuk keukenrol of katoenen doek.
Vermijd overmatige transpiratie. Draag als het warm is bij
voorkeur luchtig, open, schoeisel. Dunne sokken en kousen van katoen zijn ook
aan te raden.
Was jezelf met niet te veel zeep als je jezelf wast en spoel de zeepresten goed af.
Zeep met desinfecterende bestanddelen is niet effectief tegen schimmels. Was
jezelf het liefst met een PH neutrale zeep. Draag altijd slippers in openbare
was en bad gelegenheden (zwembad, sporthal, sauna).
Wat is de prognose voor schimmelnagel
Het resultaat van een behandeling voor een schimmelnagel is helaas niet
direct duidelijk te zien. De schimmels kunnen wel zijn uitgeroeid, de
afwijkingen aan de nagel kunnen nog maanden te zien zijn. Er is veel tijd nodig
vóórdat de aangetaste delen van de nagel helemaal zijn uitgegroeid en
afgestoten. Met name de teennagels groeien slechts enkele millimeters per
maand. Het is dus een kwestie van geduld, geduld en nog eens geduld.
